پرسش :

شبهه: تمام هنر دین و طب دینی در درمان بیماران کرونا دعاخوانی و دودکردن اسپند در محیط بیمارستان است. این کارها تمسخر علم مدرن و ریشخند به دستاوردهای سترگ بشر در شناخت و درمان بیماری‌ها است.


پاسخ :
1. طب ‌اسلامی و طب ‌سنتی از ظرفیت‌های سترگ علمی و فرهنگی ما ایرانیان است. بخشی از طب، از دستاوردهای تجارب کهن نیای ما بوده و بخشی در روایات اسلامی ریشه دارد. امروزه حتی با نگرش تنگ و انحصار طلبانه پوریتویسم منطقی، نمی توان به این سنت کهن علمی بی‌اعتنا بود و تحقیق و بررسی علمی در این عرصه کاملاً عقلانی و سودمند است.

کنار نهادن و تحقیر طب ‌سنتی ایرانی اقدامی غیرمنطقی و برخاسته از نادانی یا خودباختگی در برابر تمدن غرب است که حتی با ادعای عقلانیت بشر مدرن و لزوم بهره‌گیری از علوم و دستاوردهای ملل مختلف نیز سازگاری ندارد. علم سنتی را نباید رقیب پزشکی مدرن تلقی کرد، بلکه می‌بایست آن را به‌عنوان دانش مکمل مطالعه نمود و از ظرفیت‌های مثبت آن در تکامل بخشیدن به پزشکی مدرن نگریست. خودشیفتگی و استبداد علمی، چه از نوع مدرن و چه سنتی آن، محکوم به زشتی و ناراستی است. فطرت حقیقت‌جوی انسان همواره و همه جا به دنبال علم نافع است و برای خود مرزی نمی‌شناسد.

2. هنر طب ‌اسلامی و سنتی نه منحصر و محدود در اقداماتی مانند دعاخوانی، توسل و دودکردن اسپند است و نه این امور کم اهمیت و بی‌اثر است. نقش دعا و توجه به خدا و توسل به اولیای الهی دست کم در ایجاد و بالارفتن آرامش و تقویت روحیه بیماران مذهبی و حتی غیرمذهبی و در نتیجه بهبود سیستم ایمنی بدن آنها قابل انکار نیست. مضاف بر اینکه بر اساس اعتقادات ما دعا و توسل بر بهبود بیماران تأثیر مستقیم و بی‌واسطه هم دارد. خداوند متعال در آیه پایانی سوره فرقان می‌فرماید: «اگر دعاهای شما نبود خداوند هیچ اعتنایی به شما نمی‌کرد!»

طب ‌سنتی و توصیه‌های بهداشتی اسلام برای پیشگیری و درمان بیماری‌ها بسی فراتر و عمیق‌تر از آن است که تصور می‌شود و اگر کسی اطلاعات علمی‌اش در این راستا اندک است می‌بایست خود را سرزنش کرده و برای برطرف‌کردن کم ‌دانشی خود اقدام شایسته کند! بنابراین طب دینی ـ سنی و پزشکی نوین، به‌عنوان دو ساحت علمی در جوزه نظام سلامتی انسان قابل توجه‌اند و موفقیت یکی مستلزم نفی اعتبار دیگری نیست.

منبع: اندیشه قم